1. BİLGİ BOŞLUĞU YA DA BİLGİ KİRLİLİĞİ
Bir konu hakkındaki “bilimsel gerçek” ile “toplumsal algılama” arasındaki fark kısaca “bilgi boşluğu” olarak tanımlanmaktadır. Bu boşluğun azlığı veya fazlalığı bilimsel bilginin topluma ne ölçüde yayıldığına bağlıdır. Daha da kötüsü; bu boşluğun yanlış bilgi ile dolması ve böylece “bilgi kirliliği” oluşmasıdır. Gıda güvenliği; gerek dünyada ve gerekse ülkemizde bilgi boşluğu ve bilgi kirliliğinin en yaygın olduğu alanlardan biridir. Nedeni, insan sağlığı ile doğrudan ilişkili olması ve güvenli kaynak eksikliğidir. Bunu önlemenin yolu, bilgi kaynağı ile hedef kitle arasında etkili bir bilgi akışı sağlanmasıdır. Bilindiği gibi bilginin kaynağı üniversiteler ve hedef kitle tüketicilerdir. Bilgi akışı ise medya üzerinden gerçekleşmektedir. Bu üç halka arasında sağlam bir bağ kurulmazsa bilgi kirliliği kaçınılmazdır. Bilgi kirliliği yalnız tüketicilere değil, üniversitelere ve madyaya da zarar vermektedir. En büyük hasar ise gıda seköründe oluşmaktadır.
2. ÇÖZÜM İÇİN GG UZMAN PORTALI
Medyada, gıda güvenliğine ilişkin haber veya bilgi kaynağı olan uzman(!) sayısı 3-5’i geçmiyor. Oysa farklı üniversitelerimizin gıda ve beslenme ile ilişkili bilim dallarında 1500 dolayında akademisyen görev yapıyor ve bunların önemi bir bölümü gıda güvenliği ile ilişkili bulunuyor. Çözüm; onların da bilinmesinden, onlara da sorulmasından ve onların da görüşünün yansıtılmasından geçiyor. GIDA GÜVENLİĞİ UZMAN PORTALI, işte bu düşünce ile Türkiye Gıda Dernekleri Federasyonu (TGDF) ve Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırmalar Vakfı (TEPAV) tarafından ortaklaşa yürütülen bir proje kapsamında hazırlandı. Proje ile; gıda güvenliğinin farklı alanlarındaki uzmanlardan gönüllü olanların bu başvuru kaynağında yer alması amaçlandı.
3. GG UZMAN PORTALI NASIL HAZIRLANDI?
Bu amaçla hazırlanan bilgi formu; farklı üniversitedeki eczacılık, mühendislik , sağlık bilimleri, tıp, veteriner, ziraat gibi başlıca fakültelerin gıda güvenliği ile ilişkili bölümlerinde görev yapan 1500 dolayında öğretim üyesine gönderildi. Öğretim üyelerinden; alerji, diyabet, kanser, obezite, GDO, pestisit, hormon, mikotoksin, gıda katlıları, gıda prosesleri, gıda takviyeleri, gıda hileleri, gıda ambalajları, süt ve türevleri, et ve türevleri gibi 34 farklı spesifik konudan hangilerinde uzman olduklarını belirtmeleri istendi. Ayrıca konu ile ilgili en az 5 bilimsel yayını listelemeleri talep edildi. Bunun amacı, uzman olmayanların kendini uzman gibi göstermesinin engellenmesi idi. Portalda; gönüllü olan ve yayın koşulunu sağlayan 124 öğretim üyesine yer verildi. Öncü davranışlarından ve değerli katkılarından dolayı kendilerine teşekkürü borç biliyoruz. Bu portal esas olarak 3 bölümden oluşuyor. Birinci bölüm uzmanlık konularını ve konu uzmanlarını, ikinci bölüm uzmanların iletişim bilgilerini, üçüncü bölüm ise uzmanların konu ile ilgili başlıca yayınlarını içeriyor. Portalın sonunda, portala katılmak isteyen bilim insanları için bilgi formu da yer alıyor.
4. PORTALIN GÜNCELENMESİ
Türkiye’de gıda güvenliği alanındaki uzman sayısı kuşkusuz bundan daha fazladır. Bazı uzmanların böyle medyaya açık bir listede olmaması doğaldır. Öte yandan; yayın koşuşlu nedeni ile listede yer alamayan uzmanlar da bulunmaktadır. Bundan böyle yayın sayısı en az 1 ve en çok 5 olarak uygulanacaktır. Portal, yeni uzmanlara her zaman açıktır. Bunun için, https://www.tgdf.org.tr/ internet adresinde yer alan başvuru formunun doldurulması ve gönderilmesi yeterlidir. Portaldan beklenen; medyanın gerçek uzmana ulaşmasını kolaylaştırması, uzman olmayanın işi zorlaştırması, bilgi boşluğunu ve kirliliğini azaltmasıdır.
Prof. Dr. Aziz EKŞİ, Proje Danışmanı
